Bazı sorunlar çözülmemiş durumda ve Rus heyetinin dediği gibi dinlenme zamanı gelmemiştir. Temel konulardan biri güvenliktir ve İran, ABD'nin yasa dışı davranış tecrübesi ve Avrupalı tarafların ihmali göz önüne alındığında, karşı tarafın bu konudaki iradesini ciddi ve doğrulanabilir bir şekilde göstermesi gerektiğini vurgulamaktadır. Garantiler alanında İran, ABD tarafından olası bir anlaşmanın uygulanmasının sürekli istikrarını sağlamak için anahtar olan müzakerelerde birkaç önemli konuyu izliyor.
Yaptırımlar alanında İran tüm yaptırımların kaldırılmasını istiyor. İran ayrıca Trump döneminde İran İslam Cumhuriyeti'ndeki kişi ve kurumlara uygulanan tüm tek taraflı yaptırımların kaldırılmasını talep ediyor. Ancak bu durumda karşıt taraflar, yalnızca İran'ın Nükleer Anlaşma'dan elde etmesi beklenen ekonomik çıkarlarını engelleyen kısmın kaldırılmasını kabul etmektedirler.
Bu arada Trump, İran'ın füze programı, bölgesel sorunlar veya insan hakları sorunları gibi iddialarla İran'daki bireylere ve tüzel kişilere tek taraflı, haksız, zalimce ve yanlış bir şekilde yaptırım uyguladı ve bu, İran İslam Cumhuriyeti için kabul edilemezdir. İran nükleer konularda anlaşmaya vardığında, ABD hükümetinin abartılı görevlerinin netleşmesini bekliyor. Bu, müzakerelerdeki diğer zorluklardan biridir.
Dürüst olmak gerekirse, matematiksel formül gibi İran tarafı ile ilgili yükümlülüklerin bu kısmının görevi açıktır, ancak diğer taraf eski hükümetin yasa dışı eylemlerinini telafi etmeyi tam olarak tazmin etmeye istekli değildir.
Bu açıdan bakıldığında, İran'ın Amerikan tarafının bir takım şartlar ve kısıtlamalar koyarak hükümetin sonuna kadar geçerli olacak bir anlaşmaya girmesi kabul edilemez. İran, eski ABD yönetiminin yasa dışı eylemlerinin ardından Viyana görüşmelerine katılmayı kabul ederek azami cesaretini ve içgörüsünü göstermiş ve şimdi karşı taraftan sorumlu bir karşılıklı yaklaşım ve üzerinde anlaşmaya varılan yasa dışı yaptırımların kaldırılmsı yolunu izlemesi için meşru bir beklenti içerisindedir.
Böylece Viyana'da görüşmeler sürüyor ve İran heyeti, kalan konulara ilişkin açık öneri ve taleplerini ilke ve talimatlar doğrultusunda masaya yatırmıştır. İran, gerçekçilik gerektiren, israftan kaçınan ve son 4 yılın tecrübesine dikkat eden iyi bir anlaşma arıyor.
Son günlerde heyetler arasında farklı düzeylerde ve formatlarda müzakereler gerçekleştirildi. Rus heyetinin başkanına göre, Viyana anlaşmasını sonuçlandırmak için çözülmesi gereken kalan meseleler müzakere taraflarının odak noktası oldu.
Öte yandan Batı medyasının metinlerin nasıl yazıldığına dair diyalog ve anlatı sürecini çarpıtmaya yönelik bazı girişimleri devam ediyor. İngiliz Guardian gazetesi, İran ile P4+1 arasındaki anlaşmanın metnine ulaşıldığını iddia eden bir Reuters raporunun yayınlanmasının ardından, bir haberde şunları iddia etti: 'Artık sadece Batılı güçler arasında değil, Rusya ve Çin arasında da üzerinde anlaşmaya varılan bu metne göre, bu ülkeler azami baskı yaparak nükleer anlaşmanın kabulü için İran'a baskı uygulayacak'.
Suni son tarihler belirleme çabalarını sürdüren ve nihai anlaşmaya varılmasındaki gecikmeden İran'ı sorumlu tutan gazete, Tahran'ın savurganlık peşinde olduğunu ve ABD'nin ekonomik yaptırımlarının daha geniş bir şekilde kaldırılmasında ısrar ettiğini öne sürdü. Raporda, Fransız dışişleri bakanının "İranlıların ya önümüzdeki günlerde ciddi bir kriz yaratmak ya da tüm tarafların çıkarlarına saygı duyulan bir anlaşmayı kabul etmek arasında net bir tercihleri var" dediği aktarılıyor.
Biri Batı'dan diğeri İran heyetinden olmak üzere önerilen iki paketin masaya yatırıldığı Viyana'da olası bir anlaşmanın taslak metinlerini sonlandırmak için geçtiğimiz ay yoğun bir çalışma yapıldı.
Bu süre zarfında, iki metnin ortak yönleri nedeniyle zaman içinde metinlerdeki farklılıkların azaltılması ve ayrıca diyalog koordinatörünün katılımı da dahil olmak üzere farklı taraflar arasında istişarelerde bulunulması için çaba sarfedilmiş ve tarafların sonuca ulaşma yolunda ilerlemeleri sağlanmıştır.
Twitter'da Takip Ediniz. @Irna_Turkish
yorumunuz