Birleşmiş Milletler Sözcüsü Guterres: Tüm Tarafların Kapsamlı Ortak Eylem Planına Dönmesini İstiyor

Tahran-IRNA-Birleşmiş Milletler Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in tüm tarafların kapsamlı ortak eylem planına dönmesini istediğini belirtti.
Birleşmiş Milletler Sözcü Yardımcısı Ferhan Hak Çarşamba günü yerel saatle şunları söyledi:
BM Genel Sekreteri hala kapsamlı ortak eylem planının son yıllarda çok önemli bir diplomatik başarı olduğuna inanıyor. Tüm tarafların bu anlaşmaya tam olarak uymasını istiyor.
Kapsamlı ortak eylem planının dünyanın çok gergin bir bölgesinde barışçıl ve müzakereler yoluyla nükleer silahların yayılmasını önlemek için çok önemli bir başarı olduğunu açıkladı.
BM sözcüsü, kapsamlı ortak eylem planı konusunu İran'ın iç olayları ve huzursuzluklarından ayrı değerlendirdi ve bu uluslararası örgütün tüm ülkelerin barışçıl toplanma hakkına ve insan haklarına saygı duymasını istediğini söyledi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres 19 Aralık’ta şunları söyledi:
Her zaman kapsamlı ortak eylem planının önemli bir diplomatik başarı olduğuna inandım ve bu anlaşma sorgulandığında çok üzüldüm.
İran, 2014 yılında baskıcı yaptırımları kaldırmak amacıyla kapsamlı ortak eylem planını imzaladıktan sonra sorumlu bir ülke olarak yükümlülüklerini kusursuz bir şekilde yerine getirdi ve bu husus Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'nun 16 raporunda teyit edildi. Ancak Donald Trump'ın Ocak 2017'de Beyaz Saray'a girmesi ve bazı ön tedbirlerin ardından nihayet kapsamlı ortak eylem planı hükümlerine aykırı pozisyonlar benimseyerek, 18 Mayıs 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'nin tek taraflı ve yasadışı bir şekilde Beyaz Saray'dan çekilmesiyle iki aşamalı olarak İran'a yönelik ikincil yaptırımlar iade edildi.
Bir yanda bu anlaşmanın dengesiz uygulanması, diğer yanda ABD'nin tek taraflı yaptırımlar uygulaması ve ağırlaştırmasının yarattığı baskılar, İran İslam Cumhuriyeti Yüksek Milli Güvenlik Konseyi'nin anlaşmadan bir yıl sonra karar almasına neden oldu. ABD'nin kapsamlı ortak eylem planından çekilmesi Nükleer taahhütlerin gönüllü önlemlerinin uygulanmasını adım adım durdurmak için diplomasi için 60 günlük fırsatları kabul etti.
İran, Washington'un anlaşmadan çekilmesinin etkilerini tazmin etme sözü veren Avrupa ülkelerine bu sözünü yerine getirmeye çalışmak için ABD'nin kapsamlı ortak eylem planından çekilmesinden bir yıl sonrasına kadar bu anlaşma kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdi. Ancak Avrupa ülkelerinin taahhütlerini yerine getirmemesi nedeniyle kapsamlı ortak eylem planı kapsamındaki yükümlülüklerini birkaç adımda azalttı. İran'ın yükümlülüklerinin azaltılması, kapsamlı ortak eylem planı nükleer anlaşmasının hükümlerine dayanıyordu.
Ocak 2021'de göreve geldikten sonra Joe Biden'ın Demokratik yönetimi, bu ülkenin eski yönetiminin İran anlaşmasından ve 5+1 grubundan çekilme yönündeki tek taraflı eylemini kınadı, ancak şu ana kadar buna yönelik herhangi bir inandırıcı adım atmadı.
İran İslam Cumhuriyeti, Amerikan tarafının gerçekçi davranması halinde Viyana'da anlaşmaya varılabileceğinin altını çiziyor. İran'ın üzerinde düşündüğü anlaşma, yaptırımları olabildiğince kaldıracak bir belgedir ve uygulanmasından bölge faydalanacaktır.
Demokratik Biden hükümeti, Donald Trump hükümetinin azami baskı politikalarını benimsedi ve İran'daki huzursuzluğu desteklemek için insan hakları bahanesiyle Batılı müttefikleriyle birlikte yaptırımlar uyguladı. İran'daki son olaylardaki rolünü inkar etmesine ve rejim değişikliği peşinde olmadığını iddia etmesine rağmen, İran'daki huzursuzluğun başlamasından bu yana herhangi bir adım atmayı bırakmadı. Her zaman dile getirdiği müzakerelere ve diplomasi yaklaşımına odaklanmak yerine İran'daki huzursuzluğa odaklandığını açıkça ifade etti.
Twitter’da Takip ediniz. @Irna_Turkish