İbn-i Sina, tıp, psikoloji, farmakoloji, jeoloji, fizik, astronomi, kimya ve felsefe alanında bir deha ve bilim adamıdır.
Olağanüstü bir zekâ sahibi olduğu için daha 10 yaşındayken Kur'an-ı Kerim'i ezberledi. 18 yaşında çağının bütün ilimlerini öğrendi.
İbn-i Sina, daha çocukluğunda, çevresini hayrete düşüren bir zeka ve hafıza örneği göstermiştir.
İbn-i Sina, 16 Ağustos 980 yılında Buhara'da dünyaya gelmiş ve 18 Haziran 1037 yılında Hemedan şehrinde vafat etmiştir. Doğu Aristotelesçiliğini temsil eden bir Orta Çağ modern biliminin kurucusu filozof ve doktordur.
İbn-i Sina, Kuşyar isimli bir hekimin yanında tıp eğitimi aldı. Değişik konular üzerine 240'ı günümüze gelen 450 kadar makale yazdı. Elimizdeki yazıların 150 tanesi felsefe 40 tanesi de tıp üzerinedir. Eserlerinin en ünlüleri felsefe ve fen konularını içeren çok geniş bir çalışma olan Kitabü'ş-Şifa (İyileşme Kitabı) ile El-Kanun fi't-Tıb'dır (Tıbbın Kanunu). Bu iki eser Orta Çağ üniversitelerinde okutulmuş ve başka dillere çevirilmiştir.
Tıp alanındaki El-Kanun fi't-Tıb kitabı 1973 yılında New York'ta yeniden basıldı. Bu, eski hekimlerin reçetelerinin Arap tıbbının kazanımlarına uygun olarak kavranıp yeniden işlendiği bir ansiklopedik yazıdır.
Tıp ve felsefe alanına ağırlık verdiği değişik alanlarda 200 kitap yazmıştır.
Farabi'nin el-İbane aracılığıyla Aristoteles felsefesini ve metafiziğini öğrenip, hastalanan Buhara prensini iyileştirince (997) saray kütüphanesinden yararlanma olanağına kavuştu. Babası ölünce, Cür-can'da Şirazlı Ebu Muhammed'ten destek gördü (Tıp Kanunu'nu Cürcan'da yazdı). Çağında tanınan bütün Yunan filozoflarının ve Anadolu doğacılarının yapıtlarını incelemiştir.
1004 yılının Aralık ayında Samani Hanedanı sona erdi. İbn-i Sina Gazneli Mahmud'un teklifini geri çevirdi ve batıya Ürgenç'e gitti. Buradaki vezir bilim dostuydu ve ona küçük de olsa bir maaş bağladı. Yetenekleri için kullanma sahası arayan İbn-i Sina Merv'den Nişabur'a ve Horasan sınırlarına kadar bölgeyi adım adım dolaştı.
Babası Abdullah, Samani İmparatorluğu'nun önemli şehri Belh'ten gelen saygın bir bilim adamıydı ve Şii İsmaili mezhebindendi. Babası İsmaili dailerle sürekli iletişim halindeydi ve bu sebepten ötürü evi geometri, felsefe ve Hint matematiği gibi mevzuların konuşulduğu bir yere dönüşmüştü.
Matematik, astronomi, geometri alanlarında geniş araştırmaları vardır. İbni Sina, tıp araştırmaları yaparken bazı hastalıkların bulaşmasında göze görünmeyen birtakım yaratıkların etkisi olduğunu, yani mikropların varlığını sezmiş ve bu bilinmeyen mahluklardan eserlerinde sık sık bahsetmiştir.
Şifa adlı eseri bir felsefe ansiklopedisidir. Diğer eserlerine gelince bunlar arasında en tanınmış olanlarından: el-Kanun fi’t-Tıb isimli kitabı tamamen bir tıp ansiklopedisidir. Necât ve İşârât adlı kitapları ve Aristo’nun felsefesini anlatan yirmi ciltlik Kitâbü’l-İnsâf’ı başta gelen eserlerindendir.İbni Sina kimya alanında da çalıştı ve önemli keşiflerde bulundu. Bu hususta Berthelet, kimya ilminin bugünkü hale gelmesinde İbni Sina’nın büyük yardımı olduğunu söyler.Bu çalışmaları ve etkileriyle İbni Sina Doğu ve Batı kültürünü geliştiren büyük bilginlerden biri oldu. Bütün bunlardan başka İbni Sina çok güzel şiirler yazdı. Hatta Türkçe olarak yazmış olduğu şiirler de vardır.
İbn-i Sina’nın asıl büyüklüğü doktorluğundadır. Şifa adındaki 18 ciltlik ansiklopedisi, ismine rağmen tıptan çok matematik, fizik, metafizik, teoloji, ekonomi, siyaset ve musiki konularını içine alır. Onun tıp şaheseri, kısaca Kanûn diye bilinen el-Kanûn Fi’t-Tıb adlı büyük kitabıdır. Eser, fizyoloji, hıfzıssıhha, tedavi ve farmakoloji bahislerine ayrılmıştır.
İbni Sina, 1037 tarihinde Hemedan’da mide hastalığından öldü.
Bu yıl korona salgını nedeniyle sağlık ve tedavi kadrosu, bu hastalığa yakalanan hastaların tedavisi için ellerinden geleni yapmaktadır. Ayrıca Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de tıp camiasına ve doktorlara teşekkür ederek, İran'ın korona salgını ile kapsamlı mücadelesini kararlılıkla sürdürdüğünü altını çizdi.
Twitter'da Takip Ediniz. @Irna_Turkish