İRNA muhabirinin ulaştığı bu bildiride, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’na (NPT) taraf bir ülke olarak uluslararası taahhütlerine dikkat çekildi ve İran İslam Cumhuriyeti ile IAEA arasındaki etkileşimlerin devam etmesinden duyulan memnuniyet dile getirildi. Özellikle, NPT anlaşmasının uygulanmasıyla ilgili tüm konular ve kalan sorunların çözümüne ilişkin işbirliği vurgulandı.
Grosi’nin Tahran ziyareti
Bildiride, IAEA Genel Direktörü Rafael Grossi’nin 14-15 Kasım tarihlerinde Tahran’a yaptığı ziyaretin önemine dikkat çekildi. Bu ziyaretin Grossi’ye, İran’ın yeni hükümeti ve Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile görüşme ve bazı nükleer tesisleri denetleme imkanı verdiği belirtildi. Ayrıca, 4 Mart 2023 tarihli ortak bildirinin uygulanmasının devamı için tarafların iradesini sürdürmesinin kritik olduğu ifade edildi. Bu ziyaretin, kalan iki meseleye ilişkin daha fazla anlayış ve işbirliği geliştirme yolunu açabileceği kaydedildi.
Bildirinin bir bölümünde, bazı ülkelerin çözüm arayışındaki taahhütlerine uymamasının üzücü olduğu ifade edildi. Grup, 2015’te kabul edilen ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararıyla onaylanan Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP), yalnızca diyalog, yapıcı diplomasi ve siyasi irade ile karşılıklı faydalı sonuçlar sağlayabileceğini açıkça ortaya koyduğunu belirtti.
ABD’nin 2018’deki tek taraflı ve yasa dışı şekilde KOEP'den çekilmesi, İran’a yönelik yaptırımların yeniden uygulanması ve maksimum baskı politikalarının, ABD ve Avrupa Troykası tarafından gerilimi artırdığı vurgulandı. Bildiride, KOEP’in tam anlamıyla uygulanmasının mevcut sorunları azaltacağı ve IAEA’ya doğrulama ve denetim için gerekli araçları sağlayacağı ifade edildi.
ABD’nin mevcut yönetiminin vaatlerine rağmen KOEP’e geri dönemediği, önceki yönetimin maksimum baskı politikasını sürdürdüğü ve kendi yarattığı tahribatı düzeltmek için gereken adımları atmadığı eleştirildi. Bildiride, ABD’nin 2018’deki hatasını düzeltmek ve BM Güvenlik Konseyi'nin 2231 sayılı kararına bağlılıklarını ön koşulsuz yerine getirmekle yükümlü olduğu ifade edildi.
Bu ortak bildiri, Belarus, Çin, Küba, Nikaragua, Rusya, Suriye, Venezuela, Zimbabve ve İran tarafından IAEA Yönetim Kurulu toplantısında sunuldu.